Các Ngành Nghệ Thuật Truyền Thống Của Việt Nam
Nghệ thuật cắm hoa Ikebana có nguồn từ các nghi lễ Phật giáo. Hoa là một phần của lễ vật được sử dụng trong các nghi lễ tôn giáo. Sau đó, sự sắp xếp hoa lá đã trở thành một khía cạnh thẩm mỹ hơn và được lan rộng vào các ngôi nhà. Ở đỉnh cao của sự tinh tế, ikebana là một nghệ thuật được người Nhật đặc biệt coi trọng và sử dụng hàng ngày.
Sự say mê của phương Tây đối với nghệ thuật Nhật Bản
Sau khi hội nhập Nhật Bản với thế giới phương Tây vào năm 1854, người châu Âu đã khám phá ra một nền văn hóa hoàn toàn mới, vừa phong phú vừa hấp dẫn. Nghệ thuật truyền thống của Nhật Bản sau đó đã ảnh hưởng rất nhiều đến nhiều nghệ sĩ và dẫn đến một phong trào nghệ thuật mới, chủ nghĩa Nhật Bản. Ở hình trên, hai tác phẩm nghệ thuật được đặt song song và có nhiều điểm tương đồng. Bên trái, bản in khắc gỗ của họa sĩ Nhật Bản nổi tiếng Hokusai và bên phải, bức tranh của Claude Monet tại Cap d'Antibes.
Nghệ thuật truyền thống của Nhật Bản rất hấp dẫn vì chúng rất khác với văn hóa của chúng ta. Họ đã truyền cảm hứng cho các nghệ sĩ trong nhiều thế kỷ về vẻ đẹp, sự tinh tế, những giá trị mà họ truyền tải và trên hết là tinh thần triết học tràn đầy. Ở Nhật Bản, nghệ thuật không chỉ là về thẩm mỹ mà còn về triết học.
Nghệ thuật trồng cây cảnh Bonsai
Bonsai là một loại hình nghệ thuật trồng cây cảnh thu nhỏ của Nhật Bản, cây cối sẽ được trồng trong chậu nhỏ và được tạo hình để mô phỏng những cây cổ thụ trong tự nhiên. Bonsai là một thú chơi tao nhã và mang nhiều giá trị văn hóa của Nhật Bản.
Bonsai thể hiện sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên, và là biểu tượng của sự kiên nhẫn và tinh thần nghệ thuật. Bộ môn nghệ thuật này xuất hiện từ thế kỷ thứ 8 tại Trung Quốc, sau đó được du nhập vào Nhật Bản vào thế kỷ thứ 12. Ban đầu, Bonsai chỉ dành cho giới quý tộc và tầng lớp thượng lưu. Tuy nhiên, dần dần Bonsai trở nên phổ biến và được nhiều người yêu thích.
Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, nghệ thuật truyền thống của Nhật Bản đã được gìn giữ và phát triển, tạo nên một di sản văn hóa vô giá. Theo dõi Mitaco để tìm hiểu thêm nhiều thông tin thú vị về nước Nhật bạn nhé!
Với một nền văn hóa địa phương vô cùng tinh tế, chủ trương thanh lịch và tôn trọng truyền thống, nghệ thuật Nhật Bản là một nguồn trí tuệ vô hạn. Vì vậy, chúng rất giàu ý nghĩa đối với những người đam mê chúng: Ikebana, trà đạo, thư pháp, tranh khắc gỗ, xăm mình, kintsugi, võ thuật... Cùng DIMO khám phá vẻ đẹp của Nghệ thuật Nhật Bản và triết lý đằng sau chúng nhé.
Kintsugi, nghệ thuật sửa chữa của Nhật Bản.
Nghệ thuật sửa chữa đồ gốm bị vỡ là một đặc sản của các chuyên gia sơn mài Nhật Bản. Kỹ thuật sửa chữa bằng sơn mài và bột vàng này là một công việc đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Kỹ thuật này tượng trưng cho sự chữa lành và tái sinh, rất có lợi cho tinh thần.
Nghệ thuật phục hồi này phù hợp với triết lý Wabi-Sabi của Nhật Bản, tìm kiếm vẻ đẹp trong những thứ đơn giản và không hoàn hảo. Kintsugi gia cố các đồ vật bị nứt để mang lại cho chúng cuộc sống thứ hai, nó được yêu thích đến mức nhiều người đã phá vỡ các bình hoa và đồ dùng gốm sứ có giá trị để phục hồi chúng.
Bạn có thích các hoạt động nghệ thuật hàn gắn về thể xác và tâm linh không? Tìm hiểu thêm về nghệ thuật kintsugi.
Lấy cảm hứng từ truyền thuyết và thần thoại Nhật Bản, hát kịch là một sự kiện thực sự không thể bỏ qua ở Nhật Bản. Các diễn viên được đeo mặt nạ, trang điểm và trang phục rất đặc trưng. Chúng đại diện cho các nhân vật, sinh vật tưởng tượng hoặc ma quỷ.
Noh và Kabuki là hai hình thức chính của nghệ thuật sân khấu truyền thống Nhật Bản. Buổi biểu diễn được đặc trưng bởi một phong cách thơ mộng với một dàn nhạc, những cảnh quay chậm và những điệu múa và bài hát đẹp mắt. Các diễn viên đeo mặt nạ gỗ có biểu cảm thay đổi tùy theo độ nghiêng và ánh sáng. Bản ghi trữ tình của nhà hát Noh dựa trên tinh thần của các samurai và dựa trên cảm xúc.
Hát kịch Kabuki là hình thức phổ biến và xa hoa gợi lên những truyền thuyết và những câu chuyện sử thi. Trên sân khấu, các pha hành động được đan xen với những màn kịch và vũ điệu truyền thống. Ngoài các cử chỉ cường điệu, các nhân vật và hiệu ứng đặc biệt rất nhiều. Một số diễn viên là những người nổi tiếng thực sự ở Nhật Bản.
Geisha, người bảo tồn nghệ thuật truyền thống.
Geisha là hình ảnh đặc trưng của nghệ thuật truyền thống Nhật Bản. Họ là những người phụ nữ được đào tạo bài bản về ca múa nhạc, ẩm thực, trà đạo… Để phục vụ tại các buổi tiệc truyền thống.
Với bộ kimono, trang điểm cầu kỳ cùng tài năng nghệ thuật, geisha thể hiện sự tinh tế, duyên dáng của phụ nữ Nhật Bản. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống như điệu múa, âm nhạc, lễ nghi trà đạo…
Ngày nay, văn hóa geisha vẫn còn tồn tại song hình ảnh của họ đã được đổi mới đáng kể, hòa nhập nhiều yếu tố hiện đại hơn. Dù vậy, geisha vẫn là biểu tượng quan trọng của nghệ thuật truyền thống Nhật Bản.
Ikebana, nghệ thuật cắm hoa truyền thống.
Ikebana là nghệ thuật cắm hoa tinh tế bắt nguồn từ Nhật Bản. Hoa được cắm theo những quy tắc và kỹ thuật nhất định, nhằm tạo ra vẻ đẹp hài hòa giữa thiên nhiên, con người và không gian.
Các loại hoa thường dùng trong ikebana là hoa cúc, hoa anh đào, liễu… Người Nhật coi đây không chỉ là sự kết hợp hoa lá mà còn là một hình thức nghệ thuật tinh thần, thể hiện triết lý về mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên.
Hiện nay, ikebana vẫn được nhiều người Nhật yêu thích và giữ gìn làm nghệ thuật truyền thống của dân tộc.
Các họa tiết truyền thống Nhật Bản và ý nghĩa của chúng.
Trong nghệ thuật Nhật Bản, các họa tiết truyền thống như hoa anh đào, hoa cúc, cá chép… đều mang những ý nghĩa riêng.
Hoa anh đào tượng trưng cho vẻ đẹp mong manh và sự trong trắng. Hoa cúc thể hiện sự trường thọ. Còn cá chép biểu trưng cho sự may mắn, thành công.
Ngoài ra còn có họa tiết sóng nước, thể hiện sự vận động và năng lượng của thiên nhiên. Họa tiết rồng biểu thị sức mạnh, quyền lực. Các loại cây như tre, tùng, thông tượng trưng cho sự trường thọ, kiên cường.
Các họa tiết này không chỉ xuất hiện trong hội họa, điêu khắc mà còn được ứng dụng trên các sản phẩm thủ công, kimono, đồ sứ… góp phần tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo của Nhật Bản. Người Nhật luôn coi trọng việc bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống qua nghệ thuật.
Nghệ thuật cắm hoa truyền thống Ikebana
Loại hình nghệ thuật truyền thống của Nhật Bản Ikebana hay còn gọi là Kado (華道) là nghệ thuật cắm hoa lâu đời của người Nhật. Bộ môn nghệ thuật này không chỉ đơn giản là cắm hoa cho đẹp mà còn là một hình thức nghệ thuật thể hiện sự tôn kính đối với thiên nhiên và vẻ đẹp của sự đơn giản.
Ikebana có lịch sử lâu đời hơn 600 năm, bắt nguồn từ nghi lễ Phật giáo dâng hoa lên bàn thờ. Dần dần, Ikebana phát triển thành một nghệ thuật độc lập và được mọi tầng lớp trong xã hội Nhật Bản yêu thích.
Theo sự tìm hiểu của trung tâm đào tạo Nhật Ngữ Mitaco, trà đạo thực sự phát triển mạnh mẽ vào thế kỷ thứ 12. Trà đạo chịu ảnh hưởng sâu sắc của Thiền tông, hướng con người đến sự thanh tịnh, an nhiên và hòa hợp với thiên nhiên.
Nhật Bản có nhiều trường phái trà đạo khác nhau, mỗi trường phái đều có những đặc điểm và nét độc đáo riêng như Omotesenke, Mushanokoji Senke, Urasenke,...
Tu sĩ Eisai được xem là người có công lớn trong việc truyền bá văn hóa trà đạo Nhật Bản. Ông mang hạt trà từ Trung Quốc về trồng tại Nhật Bản và giới thiệu trà như một thức uống tốt cho sức khỏe. Và, Sen no Rikyu chính là người khai sáng và hoàn thiện trà đạo thành một nghệ thuật độc đáo. Ông đề cao triết lý Thiền trong trà đạo và xây dựng trà thất, một không gian đặc biệt dành cho việc thưởng thức trà.
Bonseki (盆石) là nghệ thuật chơi phong cảnh thu nhỏ trên khay sứ màu đen bằng các nguyên liệu như cát trắng, đá cuội và đá sỏi. Bonseki còn được gọi là "vườn đá khô" hay "tranh cát". Bonseki được cho là bắt nguồn từ Trung Quốc vào thế kỷ thứ 13 và chịu ảnh hưởng của Thiền tông cùng nghệ thuật làm vườn Karesansui của Nhật Bản.
Bonseki thể hiện sự tôn kính đối với thiên nhiên và vẻ đẹp của thế giới tự nhiên. Đây là một nghệ thuật giúp con người thư giãn tinh thần và giảm stress. Việc tạo ra một tác phẩm Bonseki giúp con người rèn luyện khả năng tập trung và kiên nhẫn.
Búp bê truyền thống của Nhật Bản.
Búp bê Nhật Bản (ningyō) có một vị trí đặc biệt trong nghệ thuật và văn hóa xứ sở hoa anh đào. Chúng thể hiện sự tinh xảo trong thủ công và gu thẩm mỹ tinh tế của người Nhật.
Có nhiều loại búp bê ningyō khác nhau như búp bê sơ sinh, búp bê gia đình hoàng gia, búp bê theo mùa… Mỗi con búp bê là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, được chế tác công phu từ gỗ, giấy, vải.
Ngày nay, búp bê truyền thống vẫn được nhiều thợ thủ công Nhật Bản gìn giữ và phát triển. Chúng mang đậm nét văn hóa dân tộc và luôn có sức hấp dẫn đối với du khách.
Geisha, người bảo tồn nghệ thuật truyền thống.
"Geisha" có nghĩa là "nghệ nhân" trong tiếng Nhật. Những người phụ nữ này, được phú cho vẻ đẹp thanh lịch và cảm giác tinh tế, họ đã làm chủ nghệ thuật Nhật Bản đến mức hoàn hảo.
Rất được kính trọng ở Nhật Bản, geisha là những người bảo vệ truyền thống ở Đất nước Mặt trời mọc. Tài năng của họ là kết quả của quá trình học việc lâu dài và cống hiến hết mình cho các giá trị truyền thống của Nhật Bản. Âm nhạc, ca hát, khiêu vũ, thơ ca và nghi lễ trà đạo là một phần trong cuộc sống hàng ngày của họ. Khám phá thế giới bí ẩn của các geisha và vai trò của họ trong việc bảo tồn nghệ thuật Nhật Bản.
Bản in khắc gỗ của Nhật Bản.
Văn hóa Nhật Bản coi trọng những điều giản dị trong cuộc sống và sự liên kết thiêng liêng giữa con người và thiên nhiên. Do đó, các bản in khắc gỗ của Nhật Bản đã ra đời vào thời kỳ Edo, thông qua phong trào nghệ thuật ukiyo-e. Một bộ môn mang nội hàm Phật giáo, thể hiện sự vô thường của kiếp người.
Những bản in này được thực hiện bằng kỹ thuật khắc gỗ và thường được mô tả những cảnh hàng ngày như những thiếu nữ xinh đẹp, nghệ sĩ biểu diễn kịch kabuki, các yếu tố tự nhiên, sinh vật tưởng tượng hoặc các cảnh khiêu dâm được gọi là shunga. Trên thực tế, các đối tượng được chọn có liên quan đến quyền lợi của giai cấp tư sản thành thị, vốn nở rộ dưới thời Mạc phủ Tokugawa.
Nghệ thuật in truyền thống của Nhật Bản trở nên đặc biệt phổ biến vào thời kỳ Edo trước khi suy thoái vào khoảng thế kỷ 18. Năm 1790, các chủ đề khiêu khích chính trị không còn được phép và những bản in này bị kiểm duyệt bởi Bakufu (chính quyền quân sự).
Một trong những bản in khắc gỗ nổi tiếng nhất ở Nhật Bản và trên toàn thế giới vẫn là The Great Wave ngoài khơi Kanagawa. Một kiệt tác của họa sĩ Hokusai thể hiện hoàn hảo các nguyên tắc của nghệ thuật ukiyo-e.
Vào cuối thế kỷ 19, loại hình nghệ thuật này bị người Nhật coi là thô tục và rẻ tiền vì kỹ thuật in ấn hàng loạt, các chủ đề bị kiểm duyệt và các chủ đề khá tầm thường. Tuy nhiên, khi đất nước mở cửa với phần còn lại của thế giới và ảnh hưởng của nghệ thuật Nhật Bản đã được cảm nhận sâu sắc, các bản in đã quyến rũ nhiều người phương Tây. Do đó, các họa sĩ trường phái Ấn tượng vĩ đại như Paul Cézanne hay Gauguin đã lấy cảm hứng từ chúng trong các tác phẩm của mình.